دلایل انحصار صراط مستقیم به اسلام

تا اینجا ما به تحلیل دو اصل مهم «ضرورت دین» و «وحدت دین»‌ پرداختیم. این دو بحث نقش کلیدی در روشن شدن زوایای بحث «پلورالیزم» دارد و بعد از گذر از این دو مرحله انسان برای تعیین دین حق و برتر، از بین ادیان مختلف، نیازمند معیارهایی برای تعیین و شناخت دین حق است. البته ملاک و معیار تشخیص دین حق از باطل را می‌توان از دو نظر متفاوت، یعنی درون دینی و برون دینی جستجو کرد، اما در اینجا به ادله‌ای که شهید متفکر (مطهری) بدان اشاراتی داشته است، بسنده می‌کنیم.

1. حکم عقل به انتخاب دین کامل و برتر

گفتیم که عقل بعد از احساس ضرورت و وحدت دین الهی به انتخاب دین بدون فحص از حقانیت و برتری آن نسبت به ادیان دیگر، اکتفا نمی‌کند، بلکه دنبال معیار می‌گردد.

یکی از این ملاک‌ها ارزیابی و سنجش ادیان موجود از نظر جامعیت و مطابقت با نیازهای فطری انسان است که در اینجا به مقایسة دو دین بزرگ جهان که مدعی حقانیت نیز هستند، یعنی اسلام و مسیحیت می‌پردازیم:

1. جهان‌بینی اسلام بر اصل توحید استوار است جهان‌بینی مسیحیت بر تثلیث.

2. وحی منزل بودن قرآن کریم، دست نویس و جبری بودن انجیل.

3. اشتمال قرآن بر تعدادی مضامین عالی و انواع اعجاز؛ و اشتمال کتاب مقدس بر آموزه‌های ناسازگار با عقل مانند تجسم خدا و گناه فطری و مسأله خدیه

4. داعیة جهانی بودن اسلام و نسخ ادیان پیشین، اعلام موقتی بودن تورات و انجیل و بشارت به ظهور پیامبر پسین.

5. عدالت و ظلم ستیزی اسلام؛ توصیه به ستم‌پذیری از اشخاص و حکومت در انجیل.

. بالاخره وجود قوانین و احکام اجتماعی، اقتصادی، حقوقی، جزایی در اسلام، منطبق با نیازهای فطری بشری مثل اصل شورا، قداست شغل، حرمت رشوه، ربا و احتکار، توصیه به دفاع از حقوق خصوصی و اجتماعی و جهاد در مقابل متجاوزان، احکام حدود ودیات به منظور اصلاح جامعه و پیشگیری از وقوع جرایم.[11]

1. تحریف کتب ادیان پیشین: تعالیم انبیای گذشته در میان همان مردمی که آن‎ها را دریافت می‎داشتند به مرور زمان و تحت تأثیر عوامل مختلف دستخوش تحریف و تفسیر نادرست قرار می‎گرفت و پس از چندی تبدیل به یک آیین انحرافی می‎شد، لذا نه صحف ابراهیم باقی مانده، و نه آنچه بر نوح نازل شده است؛ نه از اوستای اصلی و تعلیمات واقعی زرتشت خبری هست و نه از تورات اصلی و انجیل واقعی اثری،[12] و این که در بعضی آیات قرآن[13]، انجیل و تورات تصدیق شده است مراد این است که صفات و ویژگی‎های پیغمبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ در قرآن با نشانه‎هایی که در تورات و انجیل آمده مطابقت کامل دارد.[14] در نتیجه وحدت رسالت و عدم آن نسبت اصلی شرایع گذشته مطرح است نه کتب تحریف شده.

2. ثانیاً پاسخ‎های دیگری هم برای شبهة مذکور وجود دارد که به برخی از آن اشاره می‎شود:

1. محتوای قرآن با کتب آسمانی تفاوت فاحشی دارد چه از جهت علمی و چه از جهت فصاحت و بلاغت که در حد اعجاز بیان شده است، اگر قرآن از کتب آسمانی گرفته شده بود بعدها یهود و نصاری با همة قدرت علمی و دشمنی که با پیامبر اسلام داشتند باید با قرآن مقابله می‎کردند ولی هرگز نتوانستند در تحدّی (دعوت به مقابله) مانند قرآن را بیاورند، با این که مانند کتاب خود را نوشتند. چرا که انجیل عیسی یک کتاب بود ولی آن سه انجیل به دست خود نوشتند و به خدا نسبت دادند به گونه‎ای که نمی‎توان بین انجیل اصلی و جعلی فرق گذاشت ولی در مورد قرآن چون کلام الهی بود، و معجزة جاویدان حق نتوانستند چنین کاری انجام دهند.

2. آن‎هایی که می‎گویند قرآن از کتب آسمانی گرفته شده مسلماً مرادشان کتب تحریف شده‎ای  موجود می‎باشد نه اصلی، چرا که کتب آسمانی قبل از آمدن پیامبر اسلام، و بخشی از آن با ظهور پیامبر خاتم مورد تحریف واقع شده بودند[15] و حال آن که با دقت در مطالب قرآن روشن می‎شود که اکثر مطالب انجیل و تورات را مردود دانسته و نسبت تحریف به آن داده از جمله می‎فرماید:, «... یَکْتُبُونَ الْکِتابَ بِأَیْدِیهِمْ...؛ نوشته‎ای با دست خود می‎نویسند سپس می‎گویند: «این، از طرف خداست تا آن را به بهای کمی بفروشند.»[16] و همین طور در تثلیث و پسر خدا بودن «عیسی» و «غدیر» و تفاوت‎های که در قصة آدم ـ علیه السّلام ـ ، ذبح ابراهیم، داستان یعقوب، سلیمان و... بین قرآن و عهدین وجود دارد.[17]

3. رابطة عرب جاهلی با دانشمندان اهل کتاب محکمتر از رابطة با پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ بود، بلکه رابطه تنگاتنگ داشتند، و بعد از ظهور پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ همه علیه او متحد شدند و برای تحدّی (و مقابله) با قرآن نهایت تلاش را انجام دادند، چرا نتوانستند با همکاری یهود و نصاری همانند قرآن را بیاورند، این نشان می‎دهد که قرآن برگرفته از کتب آسمانی گذشته نیست.

4. معارف قرآن چنان بلند و با عظمت است که بعد از هزاران سال از نزول تورات و انجیل، بشر آن زمان و تمام زمانها از آوردن آن عاجز است؛ چرا که اسلام دین خاتم[18] و کامل‎ترین دین[19] الهی است و پیامبر آن برترین پیامبران[20] و رسالت آن جهانی است[21]، و تعالیم آن پیشرفته‎ترین تعلیمات[22] و قوانین فرعی آن متناسب‎ترین قوانین با تغییر اوضاع و پیشرفت‎های بشری است.

آمدن دین برتر و قوانین متکامل‎تر و نسخ شرایع گذشته بدین معنی نیست که بر تمام احکام و قوانین شرایع گذشته و یا مواعظ و حِکَمْ آن خط بطلان کشیده شده است و هیچگونه استفاده از آنها در دین کامل و برتر نشده است بلکه از مطالب مفید و مواعظ مؤثر آن و... در دین برتر به نحو احسن استفاده شده است، لذا برخی احکام مشترک بین ادیان الهی وجود دارد مانند نماز، حرام بودن شراب، و حرام بودن قتل و آدم کشی، تسلیم بودن در مقابل فرمان الهی که اصل و ریشة همة ادیان می‎باشد[23] و همین طور عقیده به ظهور امام زمان (عج) در تمام کتب آسمانی مطرح بوده است، چنان که قرآن می‎فرماید: «وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ»[24]، در زبور بعد از (تورات...) نوشتیم که زمین را بندگان صالح به ارث می‎برند و یا در مورد ولایت ائمه اطهار ـ علیهم السّلام ـ می‎فرماید: «وَ سْئَلْ مَنْ أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ الرُسُل...»[25] ای پیامبر (در معراج) از انبیا، بپرس که بر چه چیز مأمور بودند؛ همه گفتند برای تبلیغ و بشارت نبوت و بعثت تو و ولایت امام علی ابن ابی طالب ـ علیه السّلام ـ[26] و همین طور بشارت به آمدن پیامبران بعدی از جمله پیامبر خاتم ـ صلّی الله علیه و آله ـ[27] و...

در واقع رابطة ادیان و شرایع از نوع رابطه‎ای است که بین کلاس اول مدرسه ابتدائی با کلاس‎های دانشگاه و فوق تخصص وجود دارد. لذا اختلاف شرایع اختلاف کمال و نقص است به بیان علمی تفاضل درجاتی بین ادیان و شرایع وجود دارد نه تضاد و تنافی[28]، نتیجه این شد که آیة مذکور در بیان ایمان و اعتقاد به کتب ادیان گذشته است نه عمل به آن‎ها،  و همین طور به مسئله وحدت ادیان در توحید و... اشاره دارد، و عدم قدرت مقابله با قرآن از طرف کفار و اهل کتاب نشان از این دارد که قرآن از کتب قبلی گرفته نشده است.

بی سوادی پیامبر در بین مردم مشهور بوده و قرآن بدان اشاره دارد و در هیچ جای از تاریخ به نوشتن و خواندن پیامبر اشاره ای نشد. علاوه برآن اگر راهب مسیحی مطالب قرآن را به پیامبر آموخت چرا خود ادعای پیامبری نکرد ؟ با مقایسه ی ضمنی بین قرآن و کتاب های آسمانی درمی یابیم معارف و معلومات و عدم اختلاف بین آیات و اعجاز علمی و...قرآن بشری نیست بلکه الهی است و دانشمندان مسیحسی خود اعتراف به کامل بودن قرآن دارند

"رابرت هیوم" مى گوید:

متفکرین با انجام مطالعات به این نتیجه ى رسیده اند که آرمان هاى دینى و اخلاقى که در بخشى از قسمت هاى قدیمى تر کتاب، یافت مى شوند، در زمان هاى بعد به وجود آمده و سپس توسط مؤلّفین به عنوان نقل قول هاى قدیمى، وارد کتاب مقدس شده است10.

در جاى دیگر مى گوید:

امّا دنیاى مسیحّیت، بر سر این نکته که چه چیزى دقیقاً کتاب مقدّس را تشکیل مى دهد، توافق ندارند. طبق نظر پروتستان ها، این کتاب مقدّس شامل سى و نه کتاب عهد عتیق ]تورات[ که متون قانون دیانت یهود بوده و عمدتاً به زبان عبرى در طول قرون متمادى نوشته شده است، به همراه بیست و هفت کتاب، عهد جدید ]انجیل[، به زبان یونانى، که در قرن اوّلیه کلیساى مسیح، به رشته تحریر در آمد...ترکیب و جمع آورى تمام این نوشته ها، در یک مجلّد پیش از حدود سال 200 میلادى در دست اجرابود. نسخه هایى از مجموعه کتاب مقدّس در سال 325.م و به دستور "کنستانتین" ـ امپراطور وقت ـ تهیه گردید.

با این که خودشان به تحریف و تبدیل کتاب هایشان اعتراف دارند، چگونه ممکن است قرآن ـ که در حد اعلاى کمال است ـ از چیز ناقص و دست نوشته ى بشر که پر از تناقض و اشتباه است، اقتباس شده باشد؟!

"ولتر" ـ فیلسوف فرانسوى ـ در این باره مى گوید:

من یقین دارم اگر قرآن و انجیل را به یک فرد غیر متدیّن ارائه دهند، او حتماً قرآن را برخواهد گزید، چون کتاب محمد(صلى الله علیه وآله)با مبناى عقلى، منطبق است.

منابع  جهت مطالعه بیشتر:

1. المیزان، علامه سید محمد حسین طباطبائی، ج 3، ذیل آیة 19 و 63 آل عمران.

2. تفسیر نمونه، ‌ناصر مکارم شیرازی و همکاران، ج 1، ص 189 و 204 ـ 210 و ج 6، ص 41 و 364 ـ 379 و ج 16، ص 298 ـ 307.

3. قرآن و کتابهای آسمانی، هاشمی نژاد، تمام کتاب.

4. خاتمیّت، علامه مرتضی مطهری.

«والسّلام»